قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین چیست؟

قراردادهای هوشمند صرفاً برنامه‌هایی هستند که روی یک بلاک‌چین ذخیره می‌شوند و در صورت برآورده شدن شرایط از پیش تعیین شده اجرا می‌شوند. آنها معمولاً برای خودکارسازی اجرای توافق استفاده می‌شوند تا همه شرکت‌کنندگان بتوانند فوراً از نتیجه مطمئن شوند، بدون دخالت واسطه یا اتلاف زمانی. آنها همچنین می‌توانند یک گردش کار را به صورت خودکار انجام دهند و در صورت برآورده شدن شرایط، اقدام بعدی را آغاز کنند.

تفاوت قرارداد هوشمند و قرارداد معمولی چیست؟

چیزی که قرارداد هوشمند را نسبت به قرارداد عادی متفاوت کرده، استفاده از فناوری بلاک‌چین است که ما را از اعتماد کردن به واسطه‌ها بی‌نیاز می‌کند. به عبارت دیگر، قرارداد هوشمند کدی است که روی بلاک‌چین فعال می‌شود تا بدون نیاز به واسطه‌ها، شرایط یک توافقنامه بین دو طرف را بررسی و اجرا کند.

زمانی که یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک‌چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابل توقف نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند می‌توان برنامه‌ها و پروژه‌هایی را ساخت که بدون هیچ‌گونه واسطه‌ و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامه‌ها، برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) هم می‌گویند. حتی خودِ برنامه‌نویس قرارداد هوشمند هم نمی‌تواند کد قرارداد هوشمند ثبت شده در بلاک‌چین را تغییر دهد.

روش کار قراردادهای هوشمند مشابه با کار دستگاه‌های فروش خودکار است که در مترو و امکان عمومی قرار دارند. وقتی شما قصد خرید یک نوشابه با استفاده از این دستگاه‌ها را دارید، پول را به دستگاه وارد می‌کنید و دستگاه به صورت خودکار پول شما را پردازش می‌کند و نوشابه را تحویل می‌دهد، بدون این‌که پای واسطه‌ای در میان باشد.

قراردادهای هوشمند چگونه کار می‌کنند

قراردادهای هوشمند با پیروی از عبارات ساده: اگر/وقتی... آنگاه...، که در کد روی یک بلاک‌چین نوشته می‌شوند، کار می‌کنند. شبکه‌ای از رایانه‌ها زمانی که شرایط از پیش تعیین شده برآورده شده و تأیید شده باشد، اقدامات را انجام می‌دهد. این اقدامات می‌تواند شامل آزاد کردن وجوه به طرف‌های مربوطه، ثبت نام وسیله نقلیه، ارسال اعلان یا صدور بلیط باشد. پس از تکمیل تراکنش، بلاک‌چین به روز می‌شود. این بدان معناست که تراکنش قابل تغییر نیست و تنها طرف‌هایی که مجوز دریافت کرده‌اند می‌توانند نتایج را ببینند.

در یک قرارداد هوشمند، می‌توان به هر تعداد شرط لازم برای جلب رضایت شرکت‌کنندگان در انجام کار رضایت‌بخش وجود داشت. برای ایجاد شرایط، شرکت‌کنندگان باید نحوه نمایش تراکنش‌ها و داده‌های آن‌ها در بلاک چین را تعیین کنند، بر روی قوانین «اگر/وقتی...پس...» که بر آن تراکنش‌ها حاکم است توافق کنند، همه استثناهای ممکن را بررسی کنند، و چارچوبی برای حل و فصل اختلافات تعریف کنند.

سپس قرارداد هوشمند را می‌توان توسط یک توسعه‌دهنده برنامه‌ریزی کرد؛ اگرچه به طور فزاینده‌ای، سازمان‌هایی که از بلاک‌چین برای تجارت استفاده می‌کنند، قالب‌ها، رابط‌های وب و سایر ابزارهای آنلاین را برای ساده‌سازی ساختار قراردادهای هوشمند ارائه می‌کنند.

مزایای قراردادهای هوشمند

سرعت، کارایی و دقت

پس از تحقق یک شرط، قرارداد بلافاصله اجرا می‌شود. از آنجایی که قراردادهای هوشمند دیجیتالی و خودکار هستند، هیچ کاغذی برای پردازش وجود ندارد و هیچ زمانی برای تطبیق خطاهایی که اغلب از پر کردن دستی اسناد ناشی می‌شوند، صرف نمی‌شود.

اعتماد و شفافیت

از آنجا که هیچ شخص ثالثی در کار نیست، و از آنجا که سوابق رمزگذاری شده تراکنش‌ها بین شرکت کنندگان به اشتراک گذاشته می‌شود، نیازی به این سوال نیست که آیا اطلاعات برای منافع شخصی تغییر داده شده است یا خیر.

امنیت

سوابق تراکنش‌های بلاک‌چین رمزگذاری شده است، که هک آنها را بسیار سخت می‌کند. علاوه بر این، از آنجا که هر رکورد به رکوردهای قبلی و بعدی در یک دفتر کل توزیع شده متصل است، هکرها باید کل زنجیره را برای تغییر یک رکورد واحد تغییر دهند.

پس انداز

قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه‌ها را برای رسیدگی به تراکنش‌ها و در نتیجه تاخیرهای زمانی و کارمزدهای مرتبط با آن‌ها را از بین می‌برد.

کاربرد قراردادهای هوشمند در زندگی واقعی

هزاران ایده فوق‌العاده را می‌توان با این قراردادها عملی کرد. در هر فرایندی که بخواهیم نیاز به اعتماد کردن را از بین ببریم، این قراردادها می‌توانند کارآمد باشند. برخی از مهمترین آن‌ها که تاکنون اجرایی شده‌اند عبارت‌اند از:

انتخابات

نتایج رأی گیری در بلاک‌چین قرار خواهد گرفت و در میان نودهای شبکه توزیع می‌شود. تمام داده‌ها شفاف، رمزنگاری‌شده و ناشناس هستند. این روش از هرگونه دستکاری یا تقلب در انتخابات جلوگیری می‌کند.

مدیریت

قراردادهای هوشمند می‌توانند مثل ربات‌ها فرایندهای روتین را به شکلی دقیق اجرا کنند. به عنوان مثال می‌توان قراردادی برای پرداخت حقوق به کارمندان نسبت به ساعات فعالیت تنظیم کرد که نیاز به اعتماد کردن به حسابدارها نباشد.

مالکیت معنوی

یک اثر مخصوصا از نوع فایل (موسیقی، عکس، فیلم و …) پس از انتشار در فضای اینترنت به شدت در خطر نقض کپی رایت قرار دارد که ضرر زیادی به مالک اثر می‌رساند. با استفاده از قراردادهای هوشمند می‌توان برای استفاده از یک فایل، یک سری شرایط خاص مثل پرداخت بها با یک توکن خاص را تعیین کرد. امروزه پروژه‌های زیادی برای این هدف در حال کار هستند.

بیمه

با قراردادهای هوشمند می‌توان نیاز به واسطه‌ها را در سیستم‌های سنتی بیمه از بین برد. پرداخت خودکار خسارت، دریافت حق بیمه و تمدید بیمه با قراردادهای هوشمند چیزیست که شرکت‌های بیمه روی آن کار می‌کنند. همچنین از قراردادهای هوشمند می‌توان در سیستم‌هایی مثل بانکداری، حمل و نقل، ردیابی و اینترنت اشیا استفاده کرد.

افزایش اعتماد در روابط خرده فروش و تامین کننده

ذخیره سازی خانگی (Home Depot) از قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین برای حل سریع اختلافات با فروشندگان استفاده می‌کند. از طریق ارتباطات بلادرنگ و افزایش دید در زنجیره تامین، آنها روابط قوی‌تری با تامین‌کنندگان ایجاد می‌کنند و در نتیجه زمان بیشتری برای کارهای حیاتی و نوآوری دارند.

منابع: ibm.com , Investopedia

لینک کوتاه: b2n.ir/u16602